Kunsthal Rotterdam presenteert de kracht en keerzijde van cute

In een tijd vol snelle online prikkels blijkt cute zijn niet alleen aantrekkelijk, maar ook een krachtig middel om te manipuleren, troosten of provoceren. Bezoekers dansen op suikerzoete beats in de Hello Kitty disco, veranderen in een animepersonage in de installatie Glimmer, of kleden digitale monstertjes aan in de game arcade. Speciaal voor CUTE ontwerpt JimmyPaul een jubileumjurk voor nijntjes zeventigste verjaardag. Van het Japanse kawaii tot grappige memes en futuristisch design: CUTE dompelt de bezoeker onder in een ultraschattige ervaring.

Meer dan vijftig kunstenaars en collectieven van over de hele wereld onderzoeken de kracht en keerzijde van cute. Kunstenaars als Takashi Murakami, KAWSxCampana, Sejoon Kim, Aya Takano en Mark Leckey tonen hoe schattigheid verbonden is met technologie, identiteit, verlangen, gender en nostalgie. Het Rotterdamse duo Supertoys Supertoys verrijkt de tentoonstelling met zowel eigen werk als een innovatief tentoonstellingsontwerp, waarin hun visie op radical cuteness tot leven komt. Naast kunstwerken wacht een universum vol popcultuur: van speelgoed en mangaboekjes tot zeldzame verzamelobjecten. Daarmee wordt voelbaar hoe cuteness niet alleen in kunst, maar ook in het dagelijks leven een krachtige rol speelt.

De vele gezichten van cute

De tentoonstelling is opgebouwd rond vijf thema’s: Cry Baby, Play Together, Monstrous Other, Sugar-Coated Pill en Hypersonic. Elk deel laat zien hoe schattigheid meerdere gezichten heeft – van lief, onschuldig en troostrijk tot kritisch, dubbelzinnig en soms zelfs verontrustend. Zo lijken de AI-gegenereerde kattenportretten van Graphic Thought Facility op het eerste gezicht perfect en knuffelbaar, maar kunnen ze ook een gevoel van ongemak oproepen. In Ram Han’s glimmende illustraties van piepkleine wezentjes botsen vrouwelijke identiteit en futuristische fantasieën. Aya Takano’s meisjesfiguren zweven tussen kinderlijke onschuld en sciencefiction, en Mark Ryden’s Yuki the Young Yak roept met zijn grote ogen gevoelens van melancholie en vervreemding op. De tentoonstelling is een visueel aantrekkelijke beleving die tegelijk uitnodigt om anders te kijken naar wat we als schattig beschouwen.

Van kawaii tot cutism

De tentoonstelling volgt ook de opkomst en evolutie van schattigheid: van de eerste kawaii-illustraties van Yumeji Takehisa in het Japan van begin 20ste eeuw tot de wereldwijde opmars van Hello Kitty, manga en anime. In de jaren 1990 verspreidt de kawaii-cultuur zich razendsnel buiten Japan, mede dankzij de internationale strategieën van Japanse bedrijven, een fenomeen dat ook wel bekendstaat als pink globalization. Hierdoor krijgt cuteness een vaste plek in de wereldwijde popcultuur. Kunstenaars als Takashi Murakami en Mike Kelley maken vanaf die tijd gebruik van de kawaii-beeldtaal om serieuze thema’s te behandelen; hun stijl wordt bekend als cutism. In de 21ste eeuw geven jonge makers – opgegroeid met internetcultuur, TikTok, games en digitale avatars – een nieuwe draai aan deze esthetiek. Zij laten zien: cute is niet alleen lief. Het is complex, soms tegendraads en zeer actueel.

De tentoonstelling CUTE is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met Somerset House in Londen

Boek alvast je ticket hier.