Kasten vol verhalen
Wanneer er een blauwdruk zou bestaan van de typische naoorlogse Nederlandse woonkamer, mag Pastoe hierin niet ontbreken. Maar ook tegenwoordig zijn Pastoe’s iconische stukken, zoals de Wire chair, de A’dammer en de strakke kastenserie Vision herkenbare stijlelementen in een hedendaags interieur. Met authentiek Nederlands vakmanschap, tijdloos design en Utrechtse nuchterheid groeide Pastoe in 105 jaar uit van fabrikant tot een designlabel met internationale aantrekkingskracht.
Ooit begonnen als de Utrechtse Machinale Stoel- en meubelfabriek (UMS) onder leiding van ontwerper Dirk Lubertus, groeide het bedrijf van Frits Loeb onder de nieuwe naam Pastoe halverwege de vorige eeuw uit tot een begrip. Met name dankzij een compleet nieuwe koers, ingezet door Lubertus’ zoon Cees Braakman, die van 1934 tot 1975 voor de fabrikant werkte. Geïnspireerd door zijn studiereizen naar de gemoderniseerde meubelfabrieken in Amerika en door designers als Ray en Charles Eames en hun vernuftig gebruik van multiplex, werd Pastoe onder Braakmans leiding hét merk dat verlichting bracht in onze door sombere en zware meubelen gekenmerkte interieurs.
Modulaire kasten
Bovendien zorgde Pastoe met de introductie van het allereerste modulaire systeem voor een ware revolutie in de interieurbranche. In de tijd van de wederopbouw beleefde het vooruitstrevende merk met functionele meubelen hoogtijdagen. Onder de nieuwe naam Pastoe, een verwijzing naar het modulaire systeem, stond het symbool voor een frisse start. De introductie van de A’dammer in 1978, een ontwerp van Aldo van de Nieuwelaar, was voor de Utrechtse fabrikant opnieuw een schot in de roos. Deze iconische kast, die tegenwoordig deel uitmaakt van museumcollecties, won talloze prijzen en is nog altijd een geliefd opbergobject. Niet slechts in de originele versie, want tegenwoorzijn heldere statements, gemaakt voor relatief kleine huizen,’ aldus Stroink. ‘Bij onze Originals proberen we altijd zo trouw mogelijk te blijven aan het origineel, met soms hier en daar een kwaliteitsverbetering.’ ‘Tevens,’ zo verklapt Stroink, ‘zal in de nabije toekomst de collectie uitgebreid worden met accessoires (voor in de kast).’ Nieuwe strategie Stroink, terugblikkend: ‘Ik ben “slechts” vier jaar directeur hier. Ik zeg slechts, omdat dat gezien Pastoe’s rijke historie natuurlijk maar een fractie is, maar aan mij de opdracht om ingrijpende veranderingen door te voeren. De afgelopen zes jaar kenmerkten zich door wereldschokkende veranderingen in de interieurbranche. Gedurende de crisis was het: pas je aan of ga dood. We danken ons voortbestaan aan echtheid. We gebruiken echt hout. Ik zou nooit plastic eruit willen laten zien als hout! En dan is er nog onze onlosmakelijke band met Nederland. Wij hebben er de afgelopen jaren heel bewust voor gekozen de productie in Nederland te houden en maatwerk te leveren. Hierdoor kunnen we niet concurreren met fabrikanten die wel massa aanbieden, of met lagelonenlanden, maar dankzij de opkomst van online en informatietechnologie zijn we nu voor het eerst in onze 105-jarige geschiedenis in staat exact te bouwen wat de klant wil.’ dig spreekt een nieuwe editie van dit topmodel, de A’dammer twist, een compleet nieuw publiek aan. Ook de Vision, een greeploze kubus in volledig verstek, ontworpen vanuit de filosofie om de kast deel van de architectuur te laten zijn, is een tijdloze Pastoe-klassieker.
Huidige collectie
Vandaag de dag produceert Pastoe zo’n 6000 kasten per jaar en geen enkele is hetzelfde. Er is keuze uit zo’n 50 kleuren, vier dieptematen en tien hoogteen breedtematen. Verder kunnen mensen spelen met frames, frontjes, lades, kleppen… Rudy Stroink, algemeen directeur Pastoe, licht toe: ‘Eigenlijk kun je niet langer spreken van kasten: we leveren maatwerksystemen die consumenten zelf, met behulp van een online configurator, kunnen ontwerpen.’ Om de productie, ondanks het maatwerk, toch nog te kunnen behapstukken, is de collectie opgedeeld in drie categorieën. De eerste categorie vormen de systeemkasten Landscape en Vision; binnenkort zal een nieuw model gelanceerd worden. De tweede categorie is de iconische A’dammer, die eigenlijk een beetje los van de collectie staat en bezig is met een heuse revival in het buitenland. De derde categorie zijn de Pastoe Originals, remakes van de jaren-‘50 klassiekers, zoals de Wire Chairs en de Kaptafel van Braakman. ‘Het tegenwoorzijn heldere statements, gemaakt voor relatief kleine huizen,’ aldus Stroink. ‘Bij onze Originals proberen we altijd zo trouw mogelijk te blijven aan het origineel, met soms hier en daar een kwaliteitsverbetering.’ ‘Tevens,’ zo verklapt Stroink, ‘zal in de nabije toekomst de collectie uitgebreid worden met accessoires (voor in de kast).’
Nieuwe strategie
Stroink, terugblikkend: ‘Ik ben “slechts” vier jaar directeur hier. Ik zeg slechts, omdat dat gezien Pastoe’s rijke historie natuurlijk maar een fractie is, maar aan mij de opdracht om ingrijpende veranderingen door te voeren. De afgelopen zes jaar kenmerkten zich door wereldschokkende veranderingen in de interieurbranche. Gedurende de crisis was het: pas je aan of ga dood. We danken ons voortbestaan aan echtheid. We gebruiken echt hout. Ik zou nooit plastic eruit willen laten zien als hout! En dan is er nog onze onlosmakelijke band met Nederland. Wij hebben er de afgelopen jaren heel bewust voor gekozen de productie in Nederland te houden en maatwerk te leveren. Hierdoor kunnen we niet concurreren met fabrikanten die wel massa aanbieden, of met lagelonenlanden, maar dankzij de opkomst van online en informatietechnologie zijn we nu voor het eerst in onze 105-jarige geschiedenis in staat exact te bouwen wat de klant wil.’ Om het verschil met dik een halve eeuw geleden te benadrukken: ‘Destijds ging er een wilgenboom de fabriek in en die kwam er aan de andere kant uit als van die rieten keukenstoeltjes, en dat tienduizend keer. De producten werden vervolgens via interieurwinkels aan de man gebracht. Tegenwoordig gaat er geen kast de deur uit die geen baasje heeft en wij bezorgen en installeren deze zelf bij de klant. De keten is veel korter geworden. Dat was een cultuuromslag. Voor ons, om van onze rol als klassieke fabrikant tot consumentenmerk uit te groeien. Maar natuurlijk ook voor onze dealers, wier rol gewijzigd is van leidend naar begeleidend.’ Toch kan Stroink het belang van goede dealers niet genoeg benadrukken. ‘Een kast koop je niet online, het componeren ervan blijft een vak. Ontwerpen ís een vak. Bovendien kan een breed scala aan opties voor keuzestress zorgen en daar komt de expertise van onze dealers om de hoek kijken.’
Eeuwigdurende zorg
Een ander opvallend verschil met vroeger is dat Pastoe tegenwoordig eeuwigdurende zorg biedt. Dit betekent dat iedereen te allen tijde bijvoorbeeld rolluiken of kastdeurtjes kan vervangen of een andere kleur kan geven (tegen kostprijs!), waarmee een geliefd maar misschien wat gedateerd stuk een nieuw leven gegund wordt. Stroink: ‘Onze producten hebben altijd een lange levensduur gehad – we maken ze zodat ze ruim 60 jaar meegaan – maar dat hebben we nu tot in extremis uitgebouwd. Dit houdt niet alleen in dat we voor vervangend materiaal zorgen of een kast terugnemen wanneer er een probleem mee is, maar ook dat we tegen kostprijs een kast overspuiten, ook jaren na aankoop. In het verleden was voor ons de keus af, zodra een kast de fabriek had verlaten. Nu bieden wij eeuwigdurende (na)zorg’.
Stroink over dit vergaande servicelevel: ‘Als we doorgegaan waren zoals acht jaar geleden, hadden we niet overleefd. Dat heeft niet alleen te maken met je collectie. Het heeft ook te maken met hoe je productie is ingericht; hoe je verkoop is georganiseerd. Je gaat nadenken over welke materialen je gebruikt. Maar ook over logistiek. Tijd is een factor. Alles is door de opkomst van online en social transparant geworden. Het kost jaren om je reputatie op te bouwen, maar je kunt hem tegenwoordig in een mum van tijd verliezen. Daarom houden we nu alles liefst zoveel mogelijk in eigen hand, zodat we zaken kunnen controleren.’
Opvallend genoeg komen er ook kasten zonder ‘baasje’ terug. Deze maken onderdeel uit van het door Stroink opgezette programma Weeshuis van de Kasten. Mensen die afstand van een Pastoe-meubel willen doen kunnen hiervoor altijd terecht in Houten. Dit heeft, gezien de almaar groeiende vraag naar en stijgende prijzen van vintage design, tot een levendige handel geleid. Stroink: ‘De waarde van een vintage Braakman FL03 ligt ondertussen rond de 2000 euro; wij verkopen hem voor 600.’ Stroink handelt niet enkel uit klantvriendelijkheid, maar ook vanuit een duurzaamheidsgedachte: ‘Door een kast een make-over te geven, passend bij het tijdsbeeld, verleng je de levensduur aanzienlijk. Anders bestaat de mogelijkheid dat uitstekende kasten langs de kant van de weg komen te staan. Dat is niet wat wij als merk willen laten zien.’
Nieuw jasje
Bij een nieuwe koers paste ook een nieuw pand. Sinds twee jaar is het bedrijf dan ook niet langer gevestigd in de fabriek in Utrecht waar het allemaal begon, maar in een licht, modern en ruimtelijk bedrijfspand in Houten. Met de verhuizing nam niet alleen het comfort, maar ook de efficiency aanzienlijk toe. In plaats van 75% van de totale productie komt tegenwoordig nog maar de helft niet door de keuring van quality control heen. ‘Stroink: ‘De oude fabriek was reuze schattig en romantisch, maar was niet goed voor de kasten: stof is de vijand. En aangezien wij geen enkele concessie willen doen aan onze kwaliteit, betekende dat relatief veel waste. Vanuit zakelijk en milieuperspectief wilden we hier verandering in aanbrengen.’ Pastoe zet nu vol in op groei en kijkt hierbij vooral naar nieuwe markten. Stroink: ‘De groei komt uit de wereld. Op dit moment zijn mensen in Brazilië, Kazachstan en Dubai niet alleen bekend met, maar ook actief op zoek naar Pastoe. Nu halen we de helft van de verkoop nog uit de Benelux; de verwachting is dat over zo’n vijf à zes jaar nog maar 30% zal zijn en dat het merendeel uit nieuwe markten (China, de VS en Korea) afkomstig zal zijn.’
Gewijzigde communicatie
‘In de jaren ‘50-‘60 was het “mevrouw/meneer, deze kast is mooi, die moet u hebben!” Tegenwoordig zijn cliënten veel beter geïnformeerd over onze producten en het merk. Dit heeft uiteraard impact gehad op onze communicatie. De hele branding is daardoor veranderd. Ook communiceren we nu rechtstreeks met onze cliënten. Dat was vroeger uit den boze: alles ging via de dealer, een fabrikant wist niet eens wie zijn cliënten waren. Onze uitingen in de jaren ’80 gingen nog heel erg om het design. Tegenwoordig gaat het meer om onze merkwaardes: Nederlands, tijdloos, wars van pretenties, sympathiek. Onze huidige campagne, “Een kast vol verhalen” heeft een tweeledige insteek: 1. de kast als plek waar je je dierbaarste herinneringen en spullen in opbergt: oma’s servies, vakantiesouvenirs en foto’s; 2. we willen ONS verhaal vertellen, laten zien wie we zijn. In letterlijke zin! We hebben vakmensen van over de hele wereld in dienst, waaronder onze monteur Mohanad uit Irak, die de kasten bij mensen thuis monteert, zelfs tot in Wenen. We zijn heel blij met hem en daarom hebben we hem gefeatured in deze campagne. We vertellen wie hij is en wat hij voor ons doet. Dat is geen publiciteitspraatje, dát is Pastoe.’
Ambities
‘Pastoe zit diep geworteld in de Nederlandse traditie: we bedienen de grootouders die altijd Pastoe hebben gehad en opnieuw langskomen als ze gaan verhuizen, de ouders die er als kind mee op- Links Pastoe FM06 Black Camira detail Onder Monteur Mohanad monteert de kasten bij de mensen thuis groeiden en voor wie het merk een thuisgevoel uitdraagt. En dan zijn er hun kinderen. Het is aan ons en onze dealers om hen de komende tijd ook volop te “Pastoeriseren”. Maar we kijken ondertussen ook heel uitdrukkelijk buiten onze landsgrenzen. China en Zuid-Amerika zijn in opkomst. We hebben daar al een streepje voor, omdat we meer dan 100 jaar bestaan en Nederlands zijn. Dat legt gewicht in de schaal. Dit gezegd hebbend: we willen niet supergroot, maar ook niet té exclusief zijn, en zijn heel duidelijk in onze statements. We gaan geen concessies doen in onze merkidentiteit, om maar te kunnen groeien. Na 105 jaar weten we heel goed wie we zijn en ondertussen weet de rest van de wereld dat ook.’
Voor meer info: pastoe.nl