Daglicht als verbindende factor

Guus Klamerek is Architect Development Manager bij VELUX. Vanuit Nederland is hij verantwoordelijk voor de relatie met architecten en ontwerpers. ‘Onze missie is het creëren van welzijn voor mens en planeet door het transformeren van ruimtes door middel van daglicht en frisse lucht.’ Persoonlijk probeert hij architecten te laten nadenken over welke rol daglicht speelt in hun ontwerpen én over wat daglicht en frisse lucht doen met onze fysieke en mentale welzijn. ‘Alles in ons lichaam wordt aangestuurd door daglicht,’ vertelt hij, terwijl hij doet wat hij het liefst doet: wandelen in het bos. ‘Van onze biologische klok tot onze stemming, ons concentratievermogen en zelfs ons immuunsysteem.’


Veel daglicht én uitzicht met een VELUX 3in1 dakraam
Veel daglicht én uitzicht met een VELUX 3in1 dakraam
Guus Klamerek
Guus Klamerek

Klamerek spreekt iedere dag met architecten, maar heeft het daarbij niet vaak over dakramen. ‘Onze “why” gaat verder dan onze producten; het gaat over de invloed van daglicht en frisse lucht op mensen in gebouwen. Deze conceptmatige manier van werken wordt door architecten gewaardeerd.’ Al ruim tachtig jaar ontwikkelt VELUX - VE staat overigens voor ventilatie en LUX voor licht - innovatieve oplossingen voor hellende en platte daken. Van dakramen en lichtstraten tot buitenzonwering, rolluiken en slimme ventilatiesystemen, die bijdragen aan een gezonder binnenklimaat.

Zijn eigen fascinatie voor de natuur werd aangewakkerd toen hij een aantal jaar geleden met een groep op expeditie naar Noorwegen ging. Een week lang helemaal back to basic: met drie stokken en een zeil zelf een onderkomen bouwen als eerste oefening. ‘Bij aankomst leverde iedereen zijn telefoon in. Op die manier maak je écht verbinding, met de groep en met de natuur. 90% van onze tijd brengen we binnen door. Dat is iets dat we eigenlijk pas sinds de industriële revolutie doen. Buiten is dus eigenlijk de omgeving waar we ons het meest thuis voelen. Onze hersenen zijn helemaal niet meegeëvolueerd naar 90% van de tijd binnen zijn. Ik adviseer iedereen om minimaal twee uur per dag naar buiten te gaan.’

Ecopsychologie

Klamerek verhuisde van Eindhoven naar het dorp Heeze om dichter bij de natuur te zijn. In de periode na zijn reis naar Noorwegen koos hij voor de studie Toegepaste Ecopsychologie, die de verbinding tussen mens en natuur onderzoekt. ‘In ecopsychologie komen ecologie, psychologie en filosofie samen. In de opleiding leer je praktische oefeningen om mensen te laten herverbinden met de natuur en met hun eigen natuur. Ook in de reguliere geneeskunde wordt de kracht van natuur steeds meer op waarde geschat. De natuur heeft een rustgevend en helend effect dat we zijn vergeten.’

Klamerek werkt vier dagen per week; de vijfde brengt hij door in de natuur. Mensen die met hem meelopen, komen vaak gehaast binnen en zitten vooral in hun hoofd. Vanuit Natural Connection probeert hij te vertragen, verwonderen, verdiepen en verbinden. ‘Hoe langzamer je loopt, hoe meer je ziet. We zijn vergeten dat wij ook natuur zijn. Zodra je je dat weer herinnert, ben je je meer bewust. Je begrijpt dan ook wat de kracht en het belang van daglicht is.’

Al wandelend vertelt hij over de biologische klok, het circadiaans ritme dat ons lichaam aanstuurt. ‘Er zijn zenuwcellen in onze ogen die niet bijdragen aan ons zicht, maar wel gevoelig zijn voor licht. Zij geven een signaal door naar de biologische klok die zich diep in ons brein bevindt.’ De biologische klok beïnvloedt onder andere wanneer we honger hebben, moe zijn of juist alert. ‘We hebben allemaal ongeveer een 24-uursritme: bij avondmensen is dat wat langer en bij ochtendmensen wat korter. Dat ritme wordt iedere dag opnieuw gereset door daglicht, waarbij vooral het ochtendlicht belangrijk is.’

'Buiten is eigenlijk de omgeving waar we ons het meest thuis voelen’

Om in contact te blijven met de natuur en met de dynamiek van het daglicht, zijn daglichtopeningen in gebouwen essentieel. ‘Het is mooi dat we kunstlicht hebben, aanvullend op daglicht. Echter, kunstlicht heeft niet het brede spectrum van daglicht; juist het onzichtbare deel van dat spectrum, met name ultraviolet en infrarood, is belangrijk voor onze gezondheid. En onderschat het belang van uitzicht niet!’

Zorg voor slimme ventilatie en optimaal comfort met elektrische VELUX dakramen
Zorg voor slimme ventilatie en optimaal comfort met elektrische VELUX dakramen

Dutch Daylight

Zijn passie voor de natuur en voor de invloed van de omgeving op mensen komen samen bij VELUX. ‘Daglicht en ventilatie vormen de kern van wat wij doen. Bij elk bouwproces zijn verschillende partijen betrokken, maar het begint meestal bij de architect. Wij helpen architecten vroegtijdig nadenken over daglicht, ventilatie en oriëntatie. We hebben tools om de architecten hierbij te ondersteunen. Een dakraam is een middel om daglicht optimaal een gebouw binnen te krijgen.’ Als bestuurslid van Dutch Daylight zet Klamerek zich in om het toepassen van daglicht in de bebouwde omgeving te promoten. Iedere twee jaar wordt de Dutch Daylight Award uitgereikt voor projecten die daglicht op een vernieuwende manier inzetten. ‘Dat hoeft geen groot gebouw te zijn, als er maar een goed daglichtverhaal achter zit. Architecten weten wel dat daglicht belangrijk is, maar vaak blijft het bij berekeningen en voldoen aan minimumeisen. Terwijl daglicht juist zo veel kwaliteit toe kan voegen aan een ontwerp. We worden ons langzaam bewust van het belang ervan, maar er is nog een lange weg te gaan. Dat geldt ook voor frisse lucht. Gelukkig zijn er veel relatief eenvoudige, lowtech-oplossingen, zoals het gebruik van verkoelend groen, overstekken, buitenzonwering en ventilatieve koeling.’

Bij VELUX wordt die gedachte concreet gemaakt via initiatieven als Active House, dat comfort, energie en duurzaamheid met elkaar verbindt. Innovatie speelt daarbij een centrale rol, zoals het toepassen van slimme oplossingen waarbij de gebruiker centraal staat. Een goed voorbeeld hiervan is ventilatieve koeling: een natuurlijke manier om gebouwen te laten ademen. Door slim geplaatste dakramen en ventilatieroosters kan warme lucht opstijgen en ontsnappen, terwijl koelere buitenlucht naar binnen wordt gezogen. Het systeem regelt zichzelf en zorgt voor een constante frisse luchtstroom in huis.

‘VELUX is meer dan een dakraamproducent,’ zegt Klamerek. ‘We kijken verder dan dat; onze “why” staat centraal bij alles wat we doen. Architecten ontwerpen gebouwen voor de gebruikers,
en onze oplossingen dragen
bij aan het optimaliseren van
die gebouwen.’

Het gesprek eindigt waar het
begon: in het bos. Guus besluit zijn rondje nog een keer te lopen; dit keer zonder telefoon, alleen met de lucht, het daglicht en
de stilte die hij zo graag deelt
met anderen.

Schrijf je in op onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte en volg Villa d’Arte